Katarakt göz merceğinin ömrünü tamamlamaya başlayarak görevini yapamaz hale gelmesi ve görme kaybının ortaya çıkması durumudur. Gençlerde ve hatta bebekler de bile görülse bile, genellikle katarakt 60 yaş sonrasında ortaya çıkar.
Göz merceğinin ömrü tüm memeli canlılarda bireyin ömründen daha kısadır. Yeterince yaşarsa tüm insanlar da katarakt gelişir ve ameliyat ile tedavi bir zorunluluktur. Bu yazımızıda yaşlılarda katarakt, ameliyatı, riskleri konusunu anlatacağım.
Katarakt ameliyatla alınmazsa görme kaybı ve son aşamada körlük oluşur. Gelişmiş ülkelerde katarakt modern cerrahi yöntem dikişsiz ameliyat fako yöntemi ile göz içinde eritilerek tedavi edilir. Bu cerrahi yöntemin uygulanması ve göz içi mercek ölçümlerinin hassas yapılabilmesi ancak kataraktın çok ilerlememesi ile mümkündür.
İlerlemiş ve olgunlaşmış kataraktlar daha çok Afrika ülkeleri ve az gelişmiş Asya ülkelerinde görülür. Ülkemizde bazen bu düzeyde ilerlemiş katarakt hastalarına rastlamaktayız. Bu durum genellikle hastaların ameliyattan korkup ertelemeleri sonucunda ortaya çıkmaktadır.
Gecikmiş, kalınlaşmış kataraktlarda ilk olarak iyi görmeyen bireyin merdivenden düşmesi, yürürken takılması ya da gelen araçları göremediğinden kazaya uğraması sonucu kalça kırıkları, yatalak kalma ve hatta ölüm riski ortaya çıkabilmektedir.
Göz açısından ise çok ilerleyen kataraktlar da mercek ölçümleri modern cihazlarla yapılamamakta eski teknoloji cihazlarla tahmin edilmeye çalışılmaktadır. Bu durum ameliyatta konulan göziçi merceği numarasında hataların ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Ayrıca fako yöntemi ile eritilebilmesi mümkün olmayan ileri kataraktlarda eski moda dikişli ameliyat gerekebilmektedir. Dikişli ameliyat gerekmeyen sert, gecikmiş kataraktlarda ise fako sırasında göz daha fazla hırpalanmakta, iyileşme gecikmekte ve korneadaki kıymetli hücreler daha fazla hasar görmektedir.
Katarakt her yaşta zamanında tedavi edilmezse sertleşir ve yaşlılarda katarakt ameliyatı zorlaşır ama özellikle 80 yaş sonrasında, sertleşme ihtimali çok daha yüksektir.
Gözdeki ameliyat zorluklarına ek olarak yaş ilerledikçe hastalarda düz yatma zorluğu, sırt üstü yatamama vs gibi kas iskelet sistemi ve kalp problemleri ortaya çıktığından ameliyat bu açıdan da zorlaşmaktadır. Ayrıca yalnız yaşayan ileri yaş hastalarımızın ameliyat sonrası damlalarını kullanmaları ve öz bakımları da daha zordur.
Gecikmiş, sertleşmiş kataraktlarda ve yaşlılarda katarakt ameliyatı riskleri şunlardır;
gibi riskler mevcuttur. Bu sebeple hastalarımıza önerimiz görme %70 in altına düştüğünde erken dönemde katarakt ameliyatı olmalarıdır. Bu sayede hem doktor ameliyatta çok zorlanmayacak hem de hasta kısa sürede iyi görmeye kavuşacaktır.
Gecikmiş, Çok Sertleşmiş Katarakt
Farklı yöntemler kullanılarak her hastaya katarakt ameliyatı yapılabilir ancak gecikmiş kataraktlarda ve çok ileri yaşta ameliyat sonrası gözlüksüz görme kalitesi daha düşük olabilmektedir. Katarakt ameliyatı yapılması belki de en zor grup sırt üstü yatma zorluğu olan hastalardır.
Kalp yetmezliği, kifoz yani kamburluk gibi sebeplerle sırt üstü yatamayan hastalarda katarakt ameliyatı ya çok zor yapılmakta ya da teknik olarak mümkün olmamaktadır.
Dünya da çok özel bir iki merkez dışında oturarak katarakt ameliyatı yapılması mümkün değildir. Bir diğer hasta grubu da demans hastalarıdır.
Katarakt ve görme azalması, demansı yani bunamayı hızlandırır. İyi görmeyen demans hastaları çevreden koparlar ve hastalıkları daha hızlı ilerler. Ayrıca demanslı hastalar ameliyat sırasında hareketsiz duramadığından ancak genel anestezi ile ameliyat edilebilirler.
Yine ileri yaş grubu hastaların sık sorduğu bir soru da sarı nokta hastalığı varlığında katarakt ameliyatı yapılıp yapılamayacağıdır. Sarı nokta hastalığı varlığında katarakt ameliyatı yapılır ve bilimsel çalışmalar katarakt ameliyatının sarı nokta hastalığını ilerletici bir faktör olmadığını göstermektedir.
Katarakt gelişince görüntü sarı noktaya ulaşamadığından görme iyice azalır. Hasta olan sarı noktanın maksimum performans gösterebilmesi için kataraktın alınması ve görüntünün sarı noktaya ulaşması çok önemlidir. Ancak sarı noktası bozuk hastalarda katarakt ameliyatı sonrası görme düzeyi normal bir göze göre daha düşük olacaktır.
Detaylı bilgi, danışma veya randevu için hemen bizi arayabilirsiniz.
İletişim Bilgileri
Prof. Dr. Ahmet AkmanGöz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
YORUMLAR
Hakkımda
İletişim